پلانتار به معنی ناحیه کف پا و فاشیا به فیبرها و غلاف های تاندونی گفته می شود. فاشیا پلانتار یک رباط است که وظیفه آن محافظت از قوس پا بوده و پاشنه پا را به انگشتان پا متصل می کند. وظیفه فاشیا پلانتار جذب شوک های وارده به پا است و نقش بسیار زیادی در پایداری و حرکت پا دارد.
التهاب فاشیای کف پا یکی از شایع ترین مشکلات ارتوپدی است. این عارضه اغلب در یک پا بروز میکند ولی بصورت دو طرفه هم دیده میشود .رباط فاسیای کف پا در طول روز دچار فرسودگی های بسیاری میشود.
علائم التهاب فاشیای پلانتار
بیمار مبتلا به التهاب فاشیا از درد و حساسیت در پاشنه پا و گاهی کل کف پا شکایت دارد امکان دارد تورم در این ناحیه هم وجود داشته باشد.
بیمار از خشکی صبحگاهی در پا شکایت دارد و به محض وزن اندازی روی پا بعد از خواب دچار درد میشود. بیمار هنگام راه رفتن روی پنجه دچار افزایش درد میشود. گاهی بیمار از احساس سوزش در کف پا شکایت دارد
در رادیوگرافی ،احتمال دارد در محل پاشنه زائده استخوانی دیده شود (خار پاشنه). علت این موضوع این است که در درگیری و التهاب فاشیا یا به خاطر فشاری که فاشیا در محل چسبندگی به استخوان پاشنه وارد می کند، پریوست استخوان تحریک می شود و در زیر آن خونریزی و استخوان سازی به صورت یک زائده استخوانی ایجاد می شود.
عوامل بروز التهاب فاشیای پلانتار
احتمال بروز التهاب فاشیای پلانتار در صورت وجود اضافه وزن و چاقی، بیشتر خواهد بود. بخصوص اگر با افزایش وزن ناگهانی مواجه شده باشید. زنان باردار بخصوص در اواخر دوران بارداریشان با مشکل در فاشیای کف پا مواجه می‌شوند.
در برخی فعالیت های ورزشی مانند دو (دونده های مسافت های طولانی) احتمال بروز التهاب فاشیای کف پا بیشتر میشود.
در مشاغلی که مدت زمان ایستادن بالا باشد مثلا کار در کارخانه ،خدمات رستوران ،نگهبانی و …. احتمال بروز این عارضه بیشتر است.
بیشترین امکان وقوع این مشکل در مردان و زنان فعال بین سنین 40 تا 70 سال خواهد بود؛ همچنین شیوع این مشکل در زنان از مردان بیشتر است.
پوشیدن کفش های دارای کف نرم و تکیه گاه نامناسب برای قوس پا می‌تواند التهاب فاشیای پلانتار را به همراه داشته باشد.
درمان
در فاز اولیه التهاب ، سرما درمانی و استفاده از یخ موثر است. در فیزیوتراپی میتوان از تکنیک های مختلفی جهت کاهش درد بیماران استفاده نمود. از جمله استفاده از مدالیته های ضد درد مانند لیزر . همچنین درصورت بروز خار پاشنه ،میتوان از شاک ویو استفاده نمود .
ماساژ فریکشن در این عارضه به کاهش علائم بیماران کمک شایانی خواهد کرد .
در صورت بروز درد در پاشنه ، به بیمار پیشنهاد میگردد از کفی مخصوص برای کاهش فشار از روی پاشنه استفاده نماید همچنین در مواردی ممکن است فوت اسکن ( اسکن کف پا در مراکز ارتوپدی فنی) و ساخت کفی مخصوص برای بیمار تجویز گردد.
تمرین درمانی در کاهش علائم خارپاشنه و التهاب فاشیای پلانتار بسیار موثر است. در فیزیوتراپی توجه به کشش واحد عضلانی- تاندونی گاستروسولئوس( عضله پشت ساق پا) بسیار مهم است. همچنین تمرینات تقویت قوس کف پا ،از جمله برداشتن مداد توسط انگشتان پا و …. به بیماران آموزش داده میشود.
همچنین میتوان از تیپینگ برای اصلاح وضعیت پا استفاده نمود.
درای نیدلینگ ( سوزن خشک) نیز از متدهایی است که در فیزیوتراپی جهت کاهش درد استفاده میشود. تکنیک سوزن خشک در عضلات خلف ساق و پاشنه استفاده میگردد.
در موارد بسیار شدید ، تزریق استروئید در محل توسط پزشک متخصص صورت میگیرد.
در فیلم زیر برخی از تمرینات مهم در درمان التهاب فاشیای کف پا را مشاهده میکنید .
