اکوپانکچر چیست و چه کاربردی دارد؟

اکوپانکچر یا طب سوزنی از بخشی از درمان های قدیمی چینی منشا می‌گیرد.در روش اکوپانچر چینی از یک سری مریدین ها (محل های عبور انرژی) استفاده می‌شود،که در درمان های قدیمی چینی به منظور برطرف کردن آسیب ها و برگرداندن سلامتی به کار می رفته و از رویکرد برگرداندن تعادل انرژی بدن استفاده شده است. این تعادل از دو نیروی اصلی به نام های yin و yang تشکیل می شود.
اکوپانکچر دیگری به نام اکوپانچر غربی نیز وجود دارد که از همان مریدین ها به علاوه نقاط حساس به درد بدن، استفاده می کند، اما رویکرد این نوع درمان بر اساس آناتومی و نوروفیزیولوژی بدن می باشد. در این نوع اکوپانکچر، تشخیص و ارزیابی بیمار با رویکردی متفاوت تر از رویکرد اکوپانکچر چینی است. در این نوع اکوپانکچر، هدف درمانگر کمک به ترمیم از طریق تحریک سیستم عصبی در نقاط موضعی بدن است. فیزیوتراپیست ها بیشتر از این نوع اکوپانکچر، با ترکیب کردن کار های دستی و تمرین درمانی و الکتروتراپی، برای درمان انواع بیماران، استفاده می‌کنند.

اکوپانکچر و فیزیوتراپی

همان طور که اشاره شد، اکوپانکچر به کار رفته در فیزیوتراپی، نوع غربی آن است که به منظور کاهش درد و التهاب، بهبود سلامت کلی بدن، افزایش دامنه حرکتی مفصل و… استفاده می شود.
این نوع رویکرد اکوپانکچر به شکل های مختلفی می توانند به کار روند :

Laser acupuncture

لیزر خود یک آمپلیفایر نوری است. امواج لیزر می توانند از طریق سوزن هایی به نقاط دردناک بتابند. این نوع اکوپانکچر در انواع بیماری های عصبی، کودکان، آسیب های ورزشی، کاهش نقاط حساس بدن و در مشکلات گوش ها به کار می‌رود.

Electro acupuncture

سوزن های به کار رفته در نقاط اکوپانکچر می توانند به الکترود هایی متصل شوند که الکترواکوپانکچر نامیده می شوند. بدین ترتیب ایمپالس های الکتریکی با آمپلیتود ها و فرکانس های مختلف وارد بدن می شوند. در این روش معمولا از الکترواکوپانچر با فرکانس پایین برای کاهش درد استفاده می شود، که سبب تحریک تولید مواد شیمیایی درون مغز شده که به ریلکس شدن بدن و کمک به کاهش درد می انجامد.
این تکنیک به طور ویژه در بهبود درد های مزمن به کار می رود. از طرفی کاهش درد خود باعث کاهش حساسیت بدن و کاهش التهاب موضعی نیز می شود.
با تحریک بدن توسط الکترواکوپانکچر، سیستم سمپاتیک بدن فعال می‌شود که سبب آزاد شدن هورمون های مختلفی مانند اندورفین شده که در کاهش التهاب ناحیه موثر است.، از طرفی با تحریک این سیستم احساس درد مزمن نیز کاهش می یابد که در نهایت می تواند به کاهش استرس بی انجامد.
از طرفی این نوع مدالیتی، به تحریک سلول های بنیادی مزانشیمی کمک می‌کند. سلول های مزانشیمی سلول هایی هستند که می توانند به انواع سلول ها تمایز یابند، بنابراین با آزاد شدن این نوع سلول ها، احتمال ترمیم بافت های مختلف بدن مثل بافت های استخوانی بالا می‌رود. یکی از مزایای الکترو اکوپانکچر نسبت به اکوپانکچر این است که نقاط بیشتری از بدن را پوشش می دهد.

همچنین در مواردی که تاندون ها و اعصاب محیطی آسیب می بینند و در اختلالات حسی نیز می توان از این متد بهره گرفت.

کاربردها :

بیماری های نورولوژیکی
درد های مزمن
اسپاسم های عضلاتی
فلج های عضلانی

برای انجام این تکنیک ،فیزیوتراپیست ابتدا با توجه به هدف درمان ،سوزن ها را در مسیرهای مشخص قرار میدهد . عموما بعلت ظریف بودن سوزن ها ،بیمار دچار درد نخواهد شد . سپس الکترودهای دستگاه را که ظریف و گیره ای شکل هستند به انتهای سوزن ها متصل می نماید و دستگاه را بر روی موج مورد نظر تنظیم کرده و روشن میکند.
مدت درمان حدود ۲۰ دقیقه میباشد . از جمله موارد درمانی که به الکترواکوپانکچر خوب پاسخ میدهد ،فلج یک نیمه صورت یا Bell’s palsy می باشد .

در این عارضه عضلات یک نیمه صورت از کار می افتند و البته با شدت های متفاوت. در مواردی که فلج صورت شدید بوده و به درمانهای روتین پاسخ ندهد، الکترواکوپانکچر گرینه بسیار مناسبی است . فیزیوتراپیست میتواند بنا به صلاحدید خود سایر درمانها را هم زمان با الکترواکوپانکچر انجام دهد .