در این مطلب به اختصار به نقش فیزیوتراپی در آسیب لیگامان های زانو می پردازیم .
رباط‌ها ساختارهای بافتی مستحکم و در عین حال انعطاف‌پذیری هستند که وظیفه‌ی اتصال استخوان به استخوان را در مفاصل مختلف بدن بر عهده دارند. مفصل زانو که بعنوان بزرگترین مفصل بدن شناخته می‌شود متشکل از ارتباط سه استخوان اصلی شامل تیبیا ، استخوان ران (فمور) و پاتلا است. ارتباط بین این سه استخوان نیز توسط چندین رباط مختلف برقرار می‌شود. هریک از این رباط‌ها بسته به جایگاه خود، نقش مخصوص به خود را دارد.دو لیگامان متقاطع و دو لیگامان طرفی در زانو وجود دارد. نتیجه پارگی هر یک از لیگامان های طرفی یا متقاطع زانو، بی ثباتی در زانو می باشد . لیگامانها مسئول حرکات چرخشی پیچیده و انتقالی زانو هستند . آسیب ایگامانی میتواند مکانیک طبیعی زانو را حین خم و راست شدن فعال یا غیرفعال تغییر دهد به علاوه آسیب لیگامان الگوی راه رفتن و کنترل وضعیتی بسیاری از افراد را تغییر می دهد .
بعضی افراد فعالیت و سبک زندگی شان را بعد از آسیب های لیگامانی در زانو تغییر می‌دهند. اگر به علت پارگی لیگامان ها فشار غیر طبیعی روی سطوح مفصلی زانو افزایش یابد امکان دژنریشن یا فرسایش مفصل بیشتر می‌شود.
شایعترین آسیب ها در لیگامان صلیبی قدامی ACL رخ میدهد. نیمی از آسیب های لیگامان قدامی در افراد جوان و بین ۱۵ تا ۲۵ سال اتفاق می افتد که اغلب حین فعالیت های ورزشی مانند فوتبال یا اسکی اتفاق می‌افتد .این رباط در ناحیه‌ی مرکزی زانو قرار دارد که مسئول کنترل چرخش و حرکت استخوان درشت‌نی ( تیبیا ) به جلو است. این رباط با اتصال استخوان ران به استخوان درشت‌نی، وظیفه‌ی مقاومت در برابر جابجایی بیش از حد روبه جلو استخوان درشت‌نی هنگام حرکت بر روی استخوان ران را دارد.
طبق آمار بدست آمده زنان ورزشکار حداقل ۳ تا ۵ برابر بیشتر از مردانی که در سطح قهرمانی (سختی مشابه) ورزش می کنند ، مستعد آسیب لیگامان ها هستند .
در انجام حرکات ورزشی به ویژه ورزش هایی که نیاز به پریدن و فرود آمدن دارند اگر بدون آمادگی قبلی و پیش‌بینی باشد میتواند بارکششی زیادی به ACL وارد کرده و آن را مستعد آسیب کند.آسیب این لیگامان فرد را مستعد بروز آرتروز میکند .
دلایل آسیب ACL زانو:
تغییر ناگهانی سرعت
تغییر ناگهانی جهت حرکت
سقوط نامناسب از ارتفاع
ضربه‌ی مستقیم و محکم به زانو
علائم آسیب ACL زانو:
– صدادادن زانو
– درد شدید و ناتوانی در ادامه‌‌ی فعالیت‌ها
– از دست‌دادن دامنه‌ی حرکتی
– تورم سریع در زانو
چنانچه پارگی کامل لیگامان متقاطع قدامی اتفاق بیفتد به خودی خود بهبود نمی‌یابد و باید جراحی بازسازی انجام شود.
فیزیوتراپی جزء بسیار ضروری بعد از عمل ترمیمی رباط صلیبی می باشد و در واقع بدون انجام فیزیوتراپی این عمل نمی تواند به نتیجه مطلوب برسد. یک هدف در درمان و توانبخشی بعد از عمل جراحی زانو افزایش قدرت کنترل و الگوی فعالیت طبیعی عضلات زانو است.
فیزیوتراپیست باید قادر باشد تا برنامه تقویتی طراحی کند که مقاومت مشخصی را اعمال کند تا باعث تقویت عضلانی عضله چهارسر شود و از طرفی آسیبی به بیمار وارد نشود.
طراحی برنامه برای بیماران پس از جراحی به مدت زمان گذشته از جراحی ، نوع گرفت یا نوع جراحی و همچنین تاریخچه گذشته بیمار بستگی دارد. برنامه فیزیوتراپی پس از جراحی لیگامان صلیبی قدامی هفته به هفته تغییر کرده و تا کسب نتیجه دلخواه و بازگشت فرد به حالت نرمال ادامه دارد. این جراحی در ورزشکاران بسیار اهمیت دارد و چنانچه توانبخشی بخوبی انجام گردد ،آنها میتوانند به سطح حرفه ای خود بازگردند.
